Dünya 3.Savaşa Hazır mı?

İranlı general Kasım Süleymani, Irak`ın başkenti Bağdat`ta ABD Başkanı Donald Trump`ın talimatıyla öldürüldü. Peki bundan sonraki süreçte ABD ve İran arasında sıcak bir savaş çıkar mı, Kasım Süleymani`nin öldürülmesi ne anlama geliyor? İşte tüm bu sorular

DÜNYA 3.01.2020 20:57:40 0
Dünya 3.Savaşa Hazır mı?

İran Devrim Muhafızlarının sınır ötesi operasyonlarından sorumlu Tümgeneral Kasım Süleymani, Türkiye saatine göre bugün sabah saatlerinde Bağdat Havalimanı yakınlarında, ABD saldırısı ile öldürüldü.

Kasım Süleymani ile birlikte aynı araçta bulunan İran yanlısı milis grubu Haşdi Şaabi’nin en önemli isimlerinden Ebu Mehdi el-Mühendis de öldürüldü. 

Kasım Süleymani'nin öldürülmesi ne anlama geliyor?

Intell4'de yer alan habere göre Kasım Süleymani, İran dini lideri Hamaney'in 'sır kutusu'  olarak biliniyor ve İran'ın sınır ötesi harekatlarında birinci adam olarak öne çıkıyor. İran ordusunda kritik bir görevde bulunan Süleymani'nin öldürülmesi bölgesel olarak yeni çatışmaların olabileceği endişelerini de kuvvetlendirmiş gözüküyor.

Peki bu sürece nasıl gelindi ve ABD'nin bu saldırısı bölgesel anlamda neleri değiştirecek?

31 ARALIK'TAKİ BASKIN SONRASINDA ABD'DEN SERT AÇIKLAMALAR GELMİŞTİ!

ABD Savunma Bakanlığı, 31 Aralık'ta ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği'ne baskın düzenlenmesi ve ABD askeri gücünün yoğun olduğu bölgelerde gösterilerin organize edilmesiyle ilgili olarak, Kasım Süleymani'yi sorumlu tutmuştu ve Büyükelçiliğin basılmasının hemen gecesinde, ABD ordusuna ait savaş helikopterleri bölgede caydırıcılık açısından uçuşlar gerçekleştirmişti. Bu gelişme ABD'nin bölgede yeni bir operasyona başlanacağının sinyalini o gün vermişti. Daha sonra ise ABD, Türkiye saatine göre 3 Ocak günü sabaha karşı Bağdat Havalimanı yakınlarından, Kasım Süleymani'nin de içinde bulunduğu araca operasyon düzenledi. Bu operasyon sonucu Süleymani öldürüldü. Süleymani'nin ölümünün ardından Pentagon'dan kısa sürede bir açıklama geldi ve saldırı emrinin bizzat Trump tarafından verildiği ifade edildi.

YENİ ÇATIŞMALARIN ÇIKACAĞI ENDİŞESİ YÜKSELDİ

Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından bölgesel olarak yeni çatışmaların fitilinin ateşleneceği endişeleri de yükseldi. Daha önce ABD Başkanı Trump, Ortadoğu'dan kademeli olarak çekilebileceklerini söylemişti bu yeni gelişme sonrası ABD'nin Ortadoğu'da tekrar kalabileceği hatta askeri anlamda nüfuzunu güçlendirmek isteyeceği bir süreç de yaşanabilir.

Süleymani'nin öldürülmesi sonrasında İran'ın misilleme yapma ihtimalini elbet ABD ve İsrail de göz önünde bulunduruyor bu bağlamda bakıldığında, İsrail'in bugün erken saatlerde Golon tepelerindeki askeri hareketliliği; bir endişe olduğu ihtimalini kuvvetlendiriyor.

TRUMP’IN BU SERT HAMLESİNİN NEDENİ…

Göstericilerin ABD Büyükelçiliği’nin basmasına misilleme olarak Trump yönetimin İran için çok çok önemli olan Kasım Süleymani ve El Mühendisi’yi öldürmesini sert bir yanıt olarak değerlendirenler olacaktır. Ancak 1979 yılındaki Tahran ABD Büyükelçliği’nin basılması 39. ABD Başkanı Jimmy Carter’ı koltuğundan etmişti. Trup tarihin tekerrür etmesinden kormuş olmalı ki bu kadar sert bir hamle ile cevap verdi.

ABD'DEN TEMKİNLİ AÇIKLAMALAR DA GELDİ

Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından ABD'de özellikle demokratlardan oldukça temkinli açıklamalar geldi. Bu yeni gelişmenin bölgesel bir felaket yaratacağı fikrini paylaşan bazı Demokrat senatörler, Trump yönetiminin Kongre'den onay almadan bu saldırıyı gerçekleştirmesinin sonuçları olduğunu ifade ettiler.

Demokrat Senatör Chris Murphy, Pentagon'un Kasım Süleymani operasyonuna ilişkin "Gelecekteki İran saldırılarını engellemek maksadıyla yapıldı." ifadesine tepki gösterdi.  

Murphy, şu değerlendirmede bulundu:

Süleymani'nin ABD'nin düşmanı olduğu açıktı ancak burada sorulması gereken asıl soru şu: ABD, Kongrenin izni olmadan İran'ın en güçlü ikinci ismine suikast düzenleyerek, korkunç büyüklükte bölgesel bir savaşı mı tetikledi? Bizim genelde yabancı siyasi figürleri öldürmememizin sebebi, böyle bir adımın daha fazla Amerikalının ölmesine sebebiyet vereceği inancıdır. Bu akşam bizim gerçek, acil ve ciddi endişemiz bu olmalı.

BUNDAN SONRA NELER OLACAK?

İran ordusunun en önemli birkaç ismi arasında gösterilen Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin İran için büyük bir kayıp olduğu aşikar, Süleymani İran'ın yurtdışı askeri varlığının devamlılığı açısından kilit bir isimdi ve İran İstihbaratı içinde saygı duyulan bir askerdi. Bu kayıp İran'ı bölgesel politikalarda hırçınlığa itebilir fakat ekonomik ambargo sonrasında büyük bir kriz yaşayan İran Devleti iç karışıklık endişelerinin olduğu bir dönemde daha yumuşak bir politika ile yeni bir yol haritası belirleyebilir.

Aynı zamanda ABD'de otoritesini korumak isteyen Trump'ın orduyu yeni bir savaşa sürükleyerek milyarlarca dolarlık bir bütçeyi savaş politikalarına ayırması kısa ve orta vadede pek mümkün görünmüyor. Rusya da her ne kadar Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından çok sert tepkiler verse de bölgesel anlamda diplomasinin daha çok ağırlık kazanacağı bir dönemle karşılaşabiliriz.

SAVAŞ ÇIKARSA KİM KİMİN YANINDA YER ALIR?

Bu konu sadece İran ve ABD’yi ilgilendirmiyor. Türkiye, İran-ABD arasındaki gerilimde sağduyulu kalmaya özen gösterse de bölgedeki ülkelerin tutumları da savaş konusunda belirleyici rol oynayacaktır. Klasik ABD politikasında olduğu gibi  Trup yönetimi de Ortadoğu’daki dengeleri belirleme noktasında ilişkileri uzun süredir diri tutmaya özen gösteriyordu. ABD’ye ve İran’a yakın olan ülkeler var. Suudi Arabistan, BAE gibi ülkeler Yemen, Suriye ve Irak’ta yaşanan olaylarda İran’ı suçluyor ve ABD olan diplomatik ilişkileri gereği ABD’ye destek veriyor.  Sanırım ABD’nin bu hamlesine sevinenlerin en başında İsrail’in geldiğini söylemeye gerek yok. Savaş çıkması halinde ABD’nin kiminle birlikte hareket edeceği de akla gelen soruların başında yer alıyor. Suriye’nin kuzeyinde olduğu gibi yine PKK’yı kara gücü olarak kullanacağı hatta ve hatta yıllardır bir türlü anlaşamayan Barzani’nin Peşmerge ordusu ile  PKK’yı birleştirip İran’a karşı kullanacağı dillendiriyor. Suriye konusu başta olmak üzere İran’ın en önemli müttekiflerden biri olan hem Ortadoğu’da hem küresel anlamda önemli aktörlerden olan Rusya’nın söylemleri de bu gerilimin ne tarafa evrileceği hususunda önemli olacaktır. 

İRAN'IN İNTİKAM AÇIKLAMALARINA KARŞI TRUMP'TAN MÜZAKERE TWİTİ

İran Devrim Muhafızları Generali Süleymani’nin öldürülmesinin ardından bütün dünya tarafların açıklamalarına dikkat kesilmiş durumdayken Trump’ın “İran hiçbir zaman savaş kazanamadı ama bir müzakere de kaybetmedi” açıklaması ABD kanadından müzakere çağrısı geldi şeklinde yorumlandı. Olayın duyulmasından bu yana Hamaney başta olmak üzere bir çok İranlı yetkili isim intikam dolu açıklamalarda bulundu.